චිත්‍රපටය - වියසිදුරු
අධ්‍යක්‍ෂණ ප්‍රභාත් අඟම්පොඩි
නිශ්පාදනය කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලය
නිහඬ සිනමා යුගයෙන් අනතුරුව “කඩවුණු
පොරොන්දුව” කථානාද චිත්‍රපට යුගය ආරම්භවීමේ මුලාරම්භය සනිටුවන් කරන්නට විය. එදා
මෙදා තුර චිත්‍රපට නිර්මාණයේ දී මෙරට ආවේණික හැඩතලයක් නොතිබුණු අතර සිංහල සිනමාවට
ඉන්දියානු සිනමාව අභියෝගයක් විය. සිනමාවේ එකී අභියෝගය ජයගැනීමට “රේඛාව” චිත්‍රපටයට
හැකි විය. මෙරට ජනයා සිංහල සිනමාව කෙරෙහි ඇද බැද තබා ගැනීමට ලෙස්ටර් ජෙම්ස් පිරීස්
මහතා දැරු ප්‍රයත්නය සාර්ථක විය. ඉන් පසුව සිනමාව තුළ ලාංකීය අනන්‍යතාවය රුගෙන
යාමට සමත් චිත්‍රපට රුල්ලක් ප්‍රේක්‍ෂක ගත විය. වර්තමාන සිනමාව තුළ ද එකී හැඩතලයේ
අක්මුල් සොයන සිනමා කරුවෝ තම නිර්මාණය අතැතිව බලා හිදිති. යුග පෙරළි පසු කරමින් ආ
ගමන තුළ ලාංකීය සිනමාවට යට ගියාවෙහි පැවති සිනමා අභියෝග ජය ගැනීමට හේතු වී ඇත.
සිනමාව හුදෙක් බලා රසවිදීමට එහා ගිය
ගැඹුරු පරිකල්පනාවකි. එදා මෙදා තුර සිනමා ඉතිහාසය පුරාවට සිනමා කර්මාන්තය ගොඩ
නැගීමට විවිධ නිශ්පාදකවරු රැසකගේ හා පෞද්ගලික ආයතන රැසකගේ දායකත්වය ලැබුණි. ලාංකීය
සිනමාව පිළිබද විවිධ කතා කන ගැටෙද්දී නොබෝ දිනක අසන්න ලැබුණේ ප්‍රථම වරට ජාතික
විශ්වවිද්‍යාලයක් චිත්‍රපටයක් නිර්මාණය කළ බවයි. ඒ පිළිබද වැඩිදුර අදහස් දැනක්වීමට
”වියසිදුර” අධ්‍යක්‍ෂක වන කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ කථිකාචාර්යය වන ප්‍රභාත්
අගම්පොඩි මහතා ය. ඔහු සිනමා හා රූපවාහිනි ඩිප්ලෝමා පාඨමාලාවේ අධ්‍යයන සම්බන්ධීකාරක
ලෙසින් ද කටයුතු කරයි. අපුර්වතම වු කර්තව්‍යයකට මුල පිරීමක් කිව්වොත් නිවැරදි.
ජාතික විශ්වවිද්‍යාලයක් මෙවැනි කටයුත්තක් සඳහා උර දරන්නේ ඇයි ? කුමක්ද මෙහි අරමුණ? සාර්ථක අවසානය කවදාද එළිදකින්නේ? වැනි ප්‍රශ්ණ රාශියකට උත්තර බදිමින් අගම්පොඩි මහතා සාකච්ඡාවට එක්
විය.
“සිනමාව” මෙන්න මේකයි යන්න අර්ථකතනය කළ
නොහැකිය. “වියසිදුර” දිග හැරෙන්නේ කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ ප්‍රථම වරට හදුන්වාදුන්
සිනමා හා රූපවාහිනි ඩිප්ලෝමා පාඨමාලාව මුල් කරගනිමින් ය. සාමුහික ප්‍රයත්නයක
අවසානයක් කිවහොත් නිවැරදිය. මෙකී පදනමක් තුළ ගොඩ නැගුණ “වියසිදුරු” පිටුපස විවිධ
බාධක ඔස්සේ පැමිණි ගමනාන්තයක මංසලකුණු ඇත. කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ ප්‍රතිබිම්බ කලා
අධ්‍යනාංශය පසුකාලීනව මෙරට විද්‍යාර්ථින් සඳහා සිනමාව සහ රූපවාහිනි අධ්‍යයන
පාඨමාලාවක් හදුන්වා දුනි. වර්තමානයේ වනවිට අවුරුදු 50 ක් වයසැති අධ්‍යනාංශයේ සියල්ල පිටුපස සිටින මහාචාර්යය ප්‍රැක්ටි්‍රක්
රත්නායක මහතා සහ අධ්‍යනාංශයේ ප්‍රවීන සහ දක්‍ෂ ඇදුරු මඩුල්ල හමුවේ දිගු ගමනක්
පැමිණීමට හැකි වී ඇත. සිනමාව බැරූරුම් එහි විෂය පරාසයේ පුළුල් බව වටහා ගත් මහාචාර්යය ප්‍රැක්ටික් රත්නායක මහතා තම සිත තුළ
නිර්මාණය වු සංකල්පනාවක් ක්‍රියාවට නංවමින් “සිනමාව” සදහා පමණක් වෙන් වු පාඨමාලවක්
2016 දී ආරම්භ කෙරුණි. පසුව මෙම පාඨමාලාවට
අවශ්‍ය උපදෙස් මහාචාර්යය ඩී. බී. නිහාල්සිංහ මහතා විසින් සිදුවිය. මෙහි විෂය
නිර්දේශය හා අනෙකුත් කටයුතු එතුමා අතින් සිදුවිය. නොනැවතුණු අධ්‍යනාංශයේ මීළඟ
අභිප්‍රාය ලෙස 2017 දී සිනමා හා රූපවාහිනි පාඨමාලාවේ
ආරම්භය සනිටුවන් කෙරුණි.
2017 දී ආරම්භ වු මෙම පාඨමාලාවෙන් බිහි වු
නවමු අංකුරය එළිදැක්වීමට කටයුතු සුදානම්ය. ඒ“ වියසිදුරු” සිනමා කෘතියත් සමගය.
සිනමා හා රූපවාහිනි පාඨමාලාව මුලික
වශයෙන් විවෘත වුයේ සිනමාව පිළිබද දැඩි ඇල්මක් ඇති සිනමාව නගා සිටුවීමට, සිනමා කේෂේත්‍රයට ඇළුම් කරන විශ්වවිද්‍යාලයට
පරිභාහිර ශිෂ්‍ය පිරිසක් අරමුණු කරගනිමින් ය. මෙකී අරමුණ පෙරදැරි කරගනිමින් ආරම්භ
වු පාඨමාලාවේ මුල් අඩිතාලම වුයේ ප්‍රයෝගික තලයක් සදහා සිසුන් හැසිරවීමයි.
“වැඩකරමින් ඉගෙන ගැනීම සංකල්පයක් අපේ රටේ සියට සීයක් ක්‍රියාත්මක නැති සංකල්පයකි.
එකී ඉගෙනුම් ක්‍රියාවලියක් ක්‍රියාත්මක වීම මෙහි ප්‍රධාන අරමුණයි. ක්ෂේත්‍රයත් සමග
එහි රසතැන් ස්පර්ශ කරමින් අභියෝගවලට මුහුණ දෙමින් ක්‍රියාකිරීම මෙකී පාඨමාලාවේ
අරමුණ බව” අධ්‍යක්‍ෂ අංගම්පොඩි මහතා පැවසීය. තවද සිනමාව ප්‍රයෝගික සිසුන් අතරින්
ගොඩ නැගීමේ අභියෝගය ජාතික විශ්වවිද්‍යාලයක් මුල පිරීම එක්තරා අභියෝගයක්. ඒ පිළිබද
අගම්පොඩි මහතා ප්‍රකාශ කර සිටියේ මෙවැන්නකි “සිනමාව ජාතික විශ්වවිද්‍යාලයකින්
මුල්වරට ආරම්භ කිරීමේ දී එය සමස්ත ප්‍රජාවට පුර්වාදර්ශයක් සැපයිය යුතුයි. යන එන
මගට චිත්‍රපට කිරීම සාර්ථක සිනමාවකට මඟ අහුරන්නකි.”
මෙම නිර්මාණයට සිනමා හා රූපවාහිනි
පාඨමාලාවෙන් මුල පිරීම පිළිබද අගම්පොඩි මහතා දැක් වුයේ මෙවන් අදහසකි. “ පෙරහැරේ
කසකාරයෝ ගමන දියත් කරා ..... ඉදිරියේ දී හොද හොද නැටුම් තියෙවි...” පෙරහැරේ
කසකාරයා සද්දේ වැඩිලු. මුලාරම්භයේ දී ම ප්‍රයෝගිකත්වයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස
නිර්මාණශීලි කලා කෘතියක් බිහිවීම සතුටට කාරණාවකි. සිනමාවක් හැදැරීමේ දී න්‍යාය
පමණක් ඉගෙන ගැනීම සාර්ථක ඉගෙනුම් ඵල නෙලා ගැනීමක් නොවේ. ඒ පිළිබද ඔහු පවසන්නේ
මෙබන්දකි “මෙහි තිර පිටපතේ සිට අවසානයේ තිරගත වීම දක්වා සිසුන්ට ප්‍රයෝගික පරීක්‍ෂණ
වලට පෙනී සිටීමට සිදු වේ. සිසුන්ගේ පරීක්‍ෂණය අවසන් වන්නේ තිරගත වීමෙන්
අනතුරුවයි.” ප්‍රයෝගිකත්වය අරමුණු සඵල කරගැනීමේ එක් යාන්ත්‍රණක් ලෙස වැඩකරමින්
ඉගෙන ගැනීම සාර්ථකය. සිනමාව ප්‍රයෝගිකව අත්වින්දෙකුට එහි අස්සක් මුල්ලක් නෑරම
ස්පර්ශ කළ හැකිවීම පහසුය.
වර්තමාන සිනමා කේෂේත්‍රය පිළිබද
කතාකිරීමේ දී එහි කලා පකෂය පමණක් ප්‍රේක්‍ෂකගත කළ නොහැක. වර්තමාන සිනමා ශාල තුළ ප්‍රේක්‍ෂකත්වය
බිඳවැටෙන කාලයක වාණිජත්වයෙන් තොර සිනමාවක් අපේක්‍ෂා කළ නොහැක. සිනමාව තුළ කලාව
පෙරටු කරගත් වාණිජත්වයේ සංයෝජනයක් තිබිය යුතු මනාය. වර්තමාන සිනමාවේ යථාර්ථය එයයි.
කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලය සිනමා නිර්මායක්
සදහා දායකත්වයක් ලබා දීම සහ එහි පිටුපස යෝධ ශක්තියක් වන කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ
උපකුලපති මහාචාර්ය ඩී. එම්. සේමසිංහ මහතා මතක් කළ යුතුය. එතුමාගේ අදහසක් ක්‍රියාවට
නංවමින් “ප්‍රතිරූප කළමනාකරණය” නමින් නව සංකල්පයක් ගෙන ඒම විශ්වවිද්‍යාලීය ප්‍රතිරූපය
ඉහළ නැංවීම මුලික අරමුණක් විය. මෙකී පදනම සහ අධ්‍යයක්‍ෂ ඇතුළු කාර්යයභාරයට උරදුන්
සැමගේ මුල්‍යදායකත්වයෙන් “වියසිදුරු” සදහා අඩිතාලම වැටුණි.
සිනමාව රැල්ලක් වු කාලයක සිනමාවක්
කිරීම භාරදුර කටයුත්තක් නම් නොවේ. මේ පිළිබද විමසීමේ දී ඔහු මෙසේ පැවසීය. “එකී
භාරදුර කටයුත්ත පිටුපස දිරිදුන්නෝ සේම බොහෝ අවශ්ථාවල බිඳ වැටීම්වලට හේතු වු අදහස්,
අභියෝගවලට මුහුණ දුන් අවස්ථාද තිබුණා. සිනමාවේ
මුල් අඩිතාලම එනම් පුර්ව නිශ්පාදන කටයුතුවලදී සියල්ලෝම ලහි ලහියේ වැඩ උනන්දුවෙන්
පටන් ගත්තා. ඒ අතර තිර පිටපත් සිසුන් අතරින් ඉදිරිපත් වුණා. නිර්මාණශීල්වයෙන්
පොහොසත් බොහෝ නිර්මාණ සිත්ගත් අතර වර්තමාන සිනමා වාණිජත්වය මත යම් යම් නොගැලපීම්
ඇතිවුණා. පසුව තිරපිටපත ලිවීම ආරම්භ වුනා. අධ්‍යනාංශයේ බොහෝ විද්වතුන්ගේ උදව්
උපකාර මත නිර්මාණශීලි තිරපිටපතක් ලියවුණා.”
සිනමාව හදාරන්නෙකුට නිර්මාණය කරනු ලබන
අධ්‍යක්‍ෂකට උචිත රීතියක් පවතී. ඒ ආකාරයේ රීතියකට යටත් වීම ලෙහෙසි පහසු කාර්යයක් ද
නොවේ. “වියසිදුර” චිත්‍රපටයට කුරසෝව රසෝමන්ගේ සිනමා රීතිය මෙහි ගැබිව පවතී.
රසෝමන්ගේ සිනමා කෘතිවල ගැඹුරු අර්ථකථන අනුගමනය කරනු ලබයි. එනම් එකම මනුෂයා එකම
සිදුවීම පිළිබද විවිධ උපකල්පනයන් දෙනු ලබයි. “වියසිදුර” ද එවැන්නකි. “කවුරුත්
අත්හදා නොබලපු ශෛලියක් මම අනුගමනය කරා. මම හිතන්නේ ලංකාවේ සිනමාව තුළ මෙය දැකගන්න
නැහැ.” යන්න ඔහු ප්‍රකාශ කර සිටියේය.
“චිත්‍රපට කතා සාරාංශය පිළිබඳ විමසීම
නොවැදගත් කාර්යයක් ලෙස මා සලකනවා .මන්ද සිනමාව රසවිදින කෙනා අනුව සිනමා අඛ්‍යානය
වෙනස් විය හැකිය. කතාව එක හුස්මට කියා දැමිය හැකි වුවත් එය සිනමා කෘතියට හානියක්.
මම මෙහෙම කියන්නම් “වියසිදුරු” මිනිස් මනස චිත්‍රණය කිරීමට ද ජීවිතය විනිවිද
දකින්නකි. ජීවිතය හරි අපුරු තෝතැනනක්, මිනිස්
ජීවිතයට පැමිණෙන බොහෝ දේ අහම්භකාරයි. ඒ අහම්භකාරයට මිනිස්සු කැමති නමුත් මිනිස්සු
එය පිළිගැනීමට සුදානම් නොවන අවශ්ථා තිබෙනවා. ඒකී අහම්භකාරකයන් පිළිගැනීම් හමුවේ
ඒවා ප්‍රතික්ෂේප කිරීමට සිදුවන අවශ්ථා ද නැතුවාම නොවේ.”
කාලාකෘතියක රසය තීවෘ වීමට රචකයාගේ
අත්දැකීම් කෙතරම් දුරට බලපානු ලබනවා ද ඒ පිළිබද අධ්‍යයක්‍ෂක තුමාගෙන් පිළිතුරක්
ලැබුණි. “සිනමාවට අත්දැකීම් වැදගත්, සමස්ත
සමාජයේ ම මිනිසුන් හොද නරක දෙයාකාරයක් පවතින්න පුලුවන්. සමාජයේ සිදු වුණ අත්දැකීම්
සමග ගැලපීමේ දී මිනිසුන්ට ඉක්මනට අමතක වෙනවා උදව් උපකාර සහ විවිධ සිදුවීම්. මිනිස්
සිතෙහි තාවකාලික වෙනස්වීම පදනම් කරගෙන විවිධ ගැටළු හටගන්නවා. එකී චිත්ත චෛතසික
කියාවලිය සිනමාව තුළ දැකගන්න පුලුවන්”
දර්ශන තලයේ නළු නිළියන්ගේ භුමිකාව අගය
කළ යුතුමය. අංගම්පොඩ් මහතා ප්‍රකාශ කර සිටියේ මෙසේ ය.“ රංගනය තුළ මෙසා විශාල
කැපවීමක් කරනු ලබන, විශාල අභියෝග හමුවේ මුහුණ දෙන, තමන්ගේ ඇගෙන්ම රංගන භූමිකාවේ නියැලුණු දක්‍ෂ
නළු නිළි කැල අගය කළ යුතු මනාය.”
සිනමාවට දායක වුවන් අමතක නොකළ යුතුය.
කලන ගුණසේකර, තුමිදු දොඩන්තැන්න, ශලනි තාරකා, ලක්‍ෂ්මන් මෙන්ඩිස්, රූගත
කිරීම් සහ දර්ශන තලයන්හි විවිධ අභියෝග හමුවේ සියල්ල සාර්ථකව නිම වු බව ද
වර්තමාන සිනමාව පිළිබද අධ්‍යක්‍ෂක ප්‍රකාශ කරේ
මෙවැන්නකි. “වර්තමාන සිනමාව පිළිබද කතා කිරීමේ දී අනාගතයේ දී යහපත් සිනමා
කර්මාන්තයක් සේම ලාංකීය අනන්‍යතාවයේ මං සලකුණු ගොඩ නැගෙන කාලයක් කියලා කියන්න
පුලුවන්.”
සිනමාවේ අවසානය දැඩි වෙහෙසකර පරිශ්‍රමයක
ප්‍රතිඵලයකි. ඒ සදහා වචනයෙන් හෝ දායක වු බොහෝ දෙනෙක් ඇත. යම් නිර්මාණයක සාර්ථකත්වය
රැදිී ඇත්තේ මත සහ අදහස් වගේ විවේචන සහ අභියෝග මතයි. “
ගොඩාක් කල් බලන් හිටිය වියමනක් රසවිද
නැවත විචාරයක් ගෙන එමින් නවතිමි-
ආදරණීය මතක් කිරීමයි සිනමාව රසවිදින්න
ආරාධනා
සාකච්චාව - 2019 මැයි 25 අධ්‍යක්‍ෂණ ප්‍රභාත්
අඟම්පොඩි මහතා සමග
සටහන
- චලනි කරුණාතිලක
No comments:
Post a Comment
අදහස්